پوتین و " پوتین ایسم"

احیای صنعت نفت ایران،بدون لغوتحریمها ممکن نیست بیشترین افزایش تولید نفت جهان درسال 2023 ، نه ازآن آمریکا ، روسیه ، عربستان ، یاونزوئلا ، بلکه ازآن ایران بود. این افزایش تولید وبه تبع آن صادرات ، اگرادامه پیداکند ، پیامدهای گسترده ی سیاسی واقتصادی برای منطقه وجهان خواهد داشت. ایران تولید نفت خود را درماه نوامبر 2023 به 4/3 میلیون بشکه درروز رساند که نسبت به مدت مشابه سال قبل ( 55/2 میلیون بشکه درروز) ، افزایشی چشمگیر نشان می دهد. البته این رقم ، قدری بالاتر از 1/3 میلیون بشکه ای است که اوپک برای ماه نوامبراعلام کرده است. اما شواهد موجود حاکی ازافزایش چشمگیرتولید دراین کشور، طی سه ماهه ی چهارم سال جاری نسبت به سه ماهه ی اول ودوم این سال است. حال سئوال اینجاست که آیا این روند صعودی ادامه خواهد یافت ؟ صنعت نفت ایران در 4 دهه ی گذشته ، بدلیل خصومت این کشورباغرب وسیاستهای منطقه ای جمهوری اسلامی ، با تحریمهای فلج کننده روبرو گردیده است. تحریمها ، مانع جذب تکنولوژی وسرمایه ی خارجی برای افزایش تولید نفت گردیده اند. همسایگان ایران که بااین محدودیتها روبرو نمی باشند طی این مدت ، برتولید خویش افزودند وسهم ایران دربازارجهانی نفت ، بتدریج روبه کاهش گذاشت. اما علیرغم تحریمها ، ایران موفق شد برتولید نفت خود به آرامی بیفزاید ودولت ایران اعلام کرده که قصددارد ظرفیت تولید خودرا درآینده ی نزدیک دوبرابرسازد. اما تحقق این بلند پروازی ، بدون سرمایه گذاری کلان ودسترسی به تکنولوژی پیشرفته ، ممکن نیست. افزایش تولید نفت ایران ، علاوه بربعد فنّی ، یک بعد ژئوپولتیک نیزدارد. بنظرمی رسد ایالات متحده ، تحریمهای نفتی ایران را بی سروصدا کاهش داده تابه سه هدف نائل شود : ادامه ی فشاراقتصا, ...ادامه مطلب

ایران مفلوک( ارزیابی عملکرد اقتصادی با " شاخص فلاکت " ) ارقام مندرج درشاخصهای اقتصادی ومالی ، ارزش آماری دارند اما ازآنها کلیات می توان برای اندازه گیری وتحلیل متغیرهای مختلف اجتماعی نیزاستفاده کرد. شاید بهترین مثال دراین مورد ، شاخصهای بورس باشد. شاخصهائی مانند " داوجونز" (Dow Jones) که اگرچه قیمت سهام کمپانیهای بزرگ آمریکائی رانشان می دهد اما می توان ازآن برای اندازه گیری کمیتهائی غیرازقیمت نیزاستفاده کرد. اقتصاددانان موفق شده اند ازتلفیق شاخصهای مختلف اقتصادی ، شاخصهای جدیدی طراحی نمایند که به کمک آنها می توان وضعیت اجتماعی اقتصادی موجود وپیش شرطهای لازم برای تغییر درهرجامعه ی مفروض راتعیین کرد. شاید پراگماتیک ترین این شاخصهای ترکیبی ، شاخص فلاکت (misery index) باشد. اما شاخص فلاکت چیست؟ شاخص فلاکت ، همانطورکه ازنام آن پیداست ،به معنی اندازه گیری کمّی میزان فقر وتنگدستی مردم عادی دریک جامعه است. شاخص فلاکت ، ازتلفیق شاخص بیکاری وشاخص تورم سالانه بدست می آید. سطوح بالای تورم وبیکاری ، تاثیر انکارناپذیر خود را برطیف گسترده ای ازجامعه باقی می گذارد. نرخهای بیکاری وتورم ، دائماً وبدقت توسط اقتصاددانان بخش دولتی وخصوصی ، اندازه گیری ورصد می شوند. تلفیق این دونرخ ، می تواند تصویری کم وبیش روشن ازشرائط اقتصادی هرجامعه ارائه دهد. هرچه این شاخص بالاتررود ، جامعه مفلوک تر می شود. شاخص فلاکت توسط " آرتور ملویل اکون" (A.M.Okun 1928-1980) اقتصاددان آمریکائی ، ابداع شد. او استاد دانشگاه ییل و رئیس شورای مشاوران اقتصادی دولت آمریکا بود. شاخص فلاکت دردهه ی 1970 و دردوره ای مطرح گردید که اقتصاد دنیا دچار تورم , ...ادامه مطلب

بحران دارو در ایران( مافیا بر بهداشت ودرمان کشور خیمه زده است ) آمارهای سالانه نشان می دهند که حوزه ی سلامت درکنار تسلیحات ومواد مخدّر ، پولسازترین حوزه ها درتجارت جهانی هستند ودرحوزه ی سلامت نیز ، اولین تجارت پولساز ، حوزه ی داروست. درحکومت اسلامی ایران ، بزرگترین فساد درهمین حوزه وبه شکل سیستماتیک جریان دارد ومشکلات ناشی از کمبود دارو ویا ساخت ، تولید ، واردات وعرضه ی داروهای بی کیفیت نیزاز همینجا سرچشمه می گیرد وسازمان غذا ودارو نیز بعنوان تاریکخانه ی این مافیا عمل می کند. به موجب قانون ، 10 وظیفه ی اصلی برعهده ی سازمان غذا ودارو گذاشته شده که تدارک ، خرید وعرضه ی دارو ، شیرخشک ، تجهیزات واقلام پزشکی ، ازمهمترین آنهاست. سازمانی که سالانه میلیاردها دلار بودجه دریافت می کند و حوضه ی فعالیتش نیز شامل تحریمهای بین المللی نمی گردد ، بستری مناسب برای فعالیتهای مافیائی است. درسال1398 خبری درنشریات ایران منتشرشد که ازگم شدن 3/1 میلیارد یورو دروزارت بهداشت ودرمان حکایت می کرد. قراربود این پول ، برای واردات تجهیزات پزشکی هزینه شود اما تاامروز مشخص نیست که بااین پول چه چیزی وارد شده ودراختیار چه کسی قرارگرفته است. بعدها ، وزیر بهداشت اسبق ایران ، از " فساد سازمانیافته " دراین وزارتخانه، بویژه سازمان غذا وداروی آن، پرده برداشت. بزودی مشخص شد که " هلدینگ برکت " که شاخه ای از " ستاد اجرائی فرمان 8 ماده ای امام " است وخود تحت نظر رهبری ایران قراردارد ، مدتهاست که سازمان غذا وداروی ایران راقبضه کرده است به نحوی که دیگرنمی توان تمایزی میان وزارت بهداشت و هلدینگ برکت قائل شد. تقریباً همه ی اعضای هیئت مدیره ی گروه داروئی برکت ، مواضع حساس رادروزارت بهداشت ودرمان ایران اشغال , ...ادامه مطلب

ایران ؛ تشدید فشاربراصحاب رسانهحدود 200 سال است که روزنامه نگاران ایران ، برای بقاء می جنگند. دراین سالها ، حکومت همیشه به ایشان به چشم دشمن وعامل بیگانه نگریسته است. اما اکنون ، فشاربراصحاب رسانه درایران ، ابعاد بی سابقه ای بخود گرفته و حرفه ی روزنامه نگاری، به راه رفتن روی میدان مین تبدیل شده است. برخی نیز ، روزنامه نگاری درایران را به حمل بمب ساعتی درجیب ، تشبیه کرده اند. درطول تاریخ 186 ساله ی روزنامه نگاری درایران ، یعنی اززمان انتشارنخستین روزنامه دراین کشور، صدها روزنامه نگار دستگیر وبه زندان افکنده شده اند وبرخی ازسرشناس ترین این افراد ، مانند میرزاجهانگیرخان ، شیخ احمد روحی ، فرّخی یزدی ، وخسروگلسرخی ، دردوران قاجاروپهلوی ، به قتل رسیدند.اما دهه های پس ازانقلاب اسلامی ، شاهد سطح بی سابقه ای از سرکوب درایران بود. به نوشته ی گزارشگران بدون مرز(RSF) ، فقط دردو دهه ی اول انقلاب ، حداقل 860 روزنامه نگار دستگیر ، زندانی وبرخی ازآنهانیزاعدام شدند.(1) اما درکمال تعجب ، این فشارسهمگین برای وادارکردن روزنامه نگاران به تمکین ، تاکنون بی نتیجه مانده است. 25 سال پیش ، دریکی ازروزهای سرد زمستان ، احمد بورقانی معاون وزیرفرهنگ وقت ( عطاء الله مهاجرانی) استعفای خودرا تقدیم رئیس خویش کرد ودرسخنرانی متعاقب آن ، عمرمعاونت مطبوعات وزارت فرهنگ رادرایران ، برابرباعمریک چریک دانست: شش ماه. معهذا بورقانی 16 ماه دراین پست دوام آورد وسرانجام دراعتراض به توقیف فله ای جرائی اصلاح طلب توسط قوه قضائیه ی تندرو ، وتصویب قانون جدید مطبوعات، که قانونی به غایت ارتجاعی بود ، ونیزبعلت اختلاف نظر بامهاجرانی ، ازکارخود استعفاء کرد. مهاجرانی نیزکه خود یک سال بعد بارای عدم اعتماد مجلس ازکاربرکنارشد ، درپاسخ , ...ادامه مطلب

روابط بانکی ایران – روسیه( ظرفیتها و محدودیتها )روابط بانکی ومالی بین ایران وروسیه ، درسالیان اخیر ، تحت تاثیر چند عامل گسترش پیدا کرده است واین ، درتاریخ روابط دوکشور ، بی سابقه می باشد. بنظرمی رسد حداقل 4 عامل دراین امر بی تاثیر نبوده است . اول ، انعقاد قرارداد تجارت ترجیحی میان ایران واتحادیه ی اقتصادی اوراسیا(EAEU) که درآن ایجاد منطقه ی آزاد تجاری میان دوطرف پیش بینی شده است؛ دوم ، ادامه ی تحریمهای فلج کننده ی آمریکا علیه ایران وآینده ی مبهم " برجام " (TCPOA؛ سوم ، تداوم سیاسن حسن همجواری واتخاذ دیپلماسی اقتصادی توسط دولت جدید ایران ؛ وچهارم ، جنگ دراوکراین وتحریمهای گسترده ی غرب علیه روسیه.بدیهی است که توسعه ی روابط اقتصادی، درغیاب سیستم " سویفت " (SWIFT) ، بسیاردشواراست وانجام مبادلات تجاری به روبل و ریال ( بجای دلار ) نیزمستلزم ایجاد مکانیسمهای جدید بانکی بین دوکشورمی باشد.البته ایجاد این مکانیسمها نیز به آسانی میسّر نیست. معهذا بخش عمده ی این بار، اکنون بردوش بانک تجاری " میر " (MIR) گذاشته شده که درواقع ، شعبه ی بانک ملی ایران درروسیه است.سیستمهای پیامرسان بانکی ایران (SEPAM) وروسیه (SPSF) که معادل روسی سویفت می باشد ، به یکدیگرمتصل شده و دوکشوردرتلاشند تاسیستم پرداخت " شتاب " رانیز به سیستم پرداخت " میر " متصل نمایند. سیستم مالی وکارت اعتباری " میر " ، اکنون جایگزین کارتهای اعتباری غرب مانند " ویزا کارت " و " مسترکارت " گردیده است. تاسال گذشته ، بیش از 112 میلیون کارت میر درمیان مشتریان بانکی توزیع شده بود وامروزه ، 50 درصد مردم روسیه ، حداقل یک عدد ازاین کارت را در اختیار دارند وبیش از 25 درصد معاملات مالی دراین کشورنیز ازطریق این سیستم انجام می گیرد. به غیرازروسیه, ...ادامه مطلب

ایران واولویتهای موهوم(انتخاب رویکرد یاالزام راهبردی ؟)آنچه که امروز ازآن به عنوان " جمهوری اسلامی ایران" یاد می شود ، چیزی جزفاسدترین رژیم خاورمیانه وشاید جهان ، نیست. کاربه جائی رسیده که حتی دوستان دیروز این رژیم نیز ازاو روی برمی تابند واین کشور، حتی نفوذ خود رادرعراق ولبنان، این دژهای استراتژیک خویش نیزازدست می دهد. اکنون به جزگروههای شبه نظامی شیعه ، دیگرکسی هوادار ادامه ی حیات جمهوری اسلامی ایران درمنطقه نیست وفقط کمکهای مالی وتسلیحاتی به این گروهها توانسته است هنوزآنها رادرمدارسیاستهای ایران نگهدارد. اما افزایش مشکلات اقتصادی ازیکسو ، وبروزاعتراضات مردمی ازسوی دیگر،ازسطح این کمکها نیز تاحدّ قابل ملاحظه ای کاسته است.سرکوب وحشیانه ی اعتراضات اخیردرایران، چهره ی واقعی رژیم حاکم براین کشوررا، حتی به دوستان ناآگاه او نشان داد. مردم بشدت از کمکهای سخاوتمندانه ی دولت به گروههای سیاسی نظامی نیابتی درمنطقه ، ناخشنودند. به زعم آنها، پولی که باید برای بهبود معیشت وزندگی مردم ایران هزینه شود، به جیب گروههای ماجراجوئی سرازیرمی شود که کاری جزبی ثبات سازی منطقه ندارند. کارایران درعراق، دشوارترازلبنان ، سوریه ویمن است. زیرا علیرغم صرف بودجه ی هنگفت وتحمل خسارات وتلفات سنگین ، آمریکائیها ونیروهای خارجی همچنان دراین کشورحضورداشته وزمام امورآنرا دردست دارند. اولویت دیگرایران ، نگاه به شرق وگسترش رابطه باروسیه وچین است. قراراست روسیه درازای کمک تسلیحاتی به جنگ اوکراین ، بیش از 30 فروند جنگنده ی پیشرفته ی " سوخو- 35 "(SU- 35) به ایران بدهد.اما این معامله ، هنوز بدلائل نامعلوم ، عملی نشده است. شاید روسیه ازآن بیم دارد که ایران ازاین جنگنده ها درخلیج فارس استفاده نماید.وضعیت اقتصادی ایران ، , ...ادامه مطلب

پهبادهای ایرانی درخدمت ارتش روسیه ( شناسه ی فنّی ) حضور پهبادهای ایرانی شاهد-131 و شاهد-136 درصحنه ی جنگ اوکراین ، نظرجهانیان رابخود جلب کرده وناظران وتحلیلگران نظامی رابه واکنش واداشته است. البته خاورمیانه قبلاً بااین پرنده های کوچک بی سرنشین ساخت ایران ، آشنائی داشت وآنها رادرجریان حمله به تاسیسات نفتی "آرامکو" عربستان ، مشاهده کرده بود. این حمله ، نخستین بار ابعاد گسترده ی برنامه ی سرّی پهبادی ایران را درمعرض دید جهانیان قرارداد. منشاء پیدایش شاهد ، معلوم نیست اما ، قبلا ً درنمایشگاههای نظامی ، ماکت هائی ازاین پهباد دلتا شکل ، به نمایش درآمده بود. سرانجام از این پهباد ناشناس بابالهای دلتا شکل ، درعملیات آرامکو رونمائی شد. پنج سال قبل ازاین حمله، خبرگزاری مشرق ، از 10 نوع پهباد مناسب برای عملیات انتحاری نام برده بود که " طوفان " یکی ازآنها بود. این پهباد ، باسرعت نسبتاً بالا وسیستم ناوبری نوری خود ، دشمن راغافلگیرمی کرد وتوان عکس العمل را ازاو می گرفت. طوفان ، ازمواد سبک جاذب رادار ساخته می شد ودارای یک رادارکوچک ویک دوربین نصب شده برروی دماغه بود که تصاویرزنده راتالحظه ی برخورد مخابره می کرد. تصویر این پهباد، بسیارشبیه به پهباد ناشناس بابالهای دلتاشکل بود که درحمله ی آرامکو شرکت داشت. معهذا طوفان هیچگاه درایران به نمایش درنیامد. درگزارش خبرگزاری مشرق، سرعت پهباد طوفان 250 کیلومتردرساعت ومدت پروازآن یک ساعت ذکرشده بود. اما درقطعات برجای مانده ازپهباد مهاجم به آرامکو ، نشانه ای ازتجهیزات نوری وسنسورهای الکترونیکی مشاهده نشد. احتمالاً این پهباد ، نسخه ای دیگرازطوفان ، یعنی پرنده ای دورپروازبود که نقش موشک کروز راایفاء می کرد. , ...ادامه مطلب

سقوط کرکوک، پروژه ی ایران           نیروهای دولت مرکزی عراق،اخیراشهرکرکوک راازکردها پس گرفتند.اگرچه درجنگهای پراکنده ای که خارج ازشهرصورت گرفت 22 چریک کردو7 سربازدولتی جان باختند،اماشهر،بدون شلیک حتی یک گلوله، تسلیم شد.برای کردهائی که یک هفته قبل،بابرگزاری رفراندوم، رویای استقلال رادرسرمی پروراندند،سقوط کرکوک شکستی بزرگ محسوب می شد.ازدست رفتن کرکوک،بویژه منابع غنی نفتی آن، نشان داد که استقلال، به هدفی دورودست نایافتنی تبدیل شده است.نیروهای عراقی،پس ازکرکوک، به پیشروی در مناطق تحت تصرف دولت اقلیم کردستان ادامه دادند.این مناطق، درجریان مبارزه باداعش به کنترل کردهادرآمده بود.باپیشروی نیروهای دولتی عراق، هزاران کرد،خانه وکاشانه ی  خودرارهاکرده وراهی اربیل وسلیمانیه گردیدند.پیشمرگه های کرد، از سینجار،مخمور، وخانقین عقب نشینی کردند.اقلیت یزیدی نیزکه هنوز زخم داعش را برتن دارد، درهراس ازآینده ی خویش به سرمی برد.           تصرف کرکوک، یادآوراشغال بخش غربی بیروت توسط حزب الله درسال 2008 می باشد.مشابهت های فراوانی میان این دورویداد وجوددارد.درآن زمان نیزنیروهای حزب الله بایک حمله ی ناگهانی وغیرمترقبه، غرب بیروت رابه تصرف خوددرآورد وتوازن قوارادرلبنان برهم زد.درلبنان، حزب الله به نمایندگی ایران عمل کرد ودرعراق، حشدالشعبی(نیروی بسیج مردمی) این وظیفه رابرعهده گرفت. حشدالشعبی، درهم, ...ادامه مطلب